ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ, 1.

1. Ανίχνευση για αντάρτικα λημέρια

Γενάρης 1943. τρία άτομα, ο Νίκος Μαμιάκας, ο Δημήτρης Βακαλιός
(και οι δυο δοβιοτιανοί) και ο Βαγγέλης Μέρκατας συζητούν στο σπίτι του
πρώτου για τη διεθνή κατάσταση και για την έκβαση του πολέμου στο ρωσικό
μέτωπο, για το αντιστασιακό κίνημα που αναπτύσσεται σε όλες τις χώρες που
έχουν κατακτηθεί από τις δυνάμεις του Άξονα και ειδικότερα στην Ελλάδα. Η
συζήτηση επικεντρώνεται στην πρόταση του Β. Μέρκατα, εκπρόσωπου της
νομαρχιακής επιτροπής του ΚΚΕ του νομού Σερρών και του ΕΑΜ (του Εθνικού
Απελευθερωτικού Μετώπου) για την ανάγκη να αναπτυχθεί και στην περιοχή
ένοπλο αντάρτικο κίνημα·, με σκοπό τη σύσταση ένοπλου ΕΛΑΣ (του
Εθνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού) στα βουνά Μπόζνταγ και Λαϊλάς.

Από το Μέρκατα ενημερωνόμαστε για την ανάπτυξη του ΕΛΑΣ σε άλλες περιοχές της Ελλάδας. Ακολουθεί συζήτηση που καταλήγει στη διαπίστωση  ότι η περιοχή μας καθυστερεί και ότι  η πολιτική συγκυρία ευνοεί την επιτυχή προώθησε μιας τέτοιας επιλογής, που είναι και απόφαση των οργάνων του κόμματος της περιοχής. Ακόμα, από τη συζήτηση προκύπτει ότι η πολιτική συγκυρία είναι ευνοϊκή για την δημιουργία ενός γνήσια λαϊκού στρατού με τη βοήθεια του οποίου μπορεί να επιδιωχθεί μαζί με την εθνική απελευθέρωση από τον ξένο φασιστικό ζυγό και η διεκδίκηση της εξουσίας από τις λαϊκές δυνάμεις και η εγκαθίδρυση της λαϊκής δημοκρατίας στη χώρα μας. Ο αγώνας που διεξάγει το ΕΑΜ τονίζει στην ομιλία του ο Μέρκατας είναι εθνικοαπελευθερωτικός και κοινωνικός μαζί.
Ο Μέρκατας, ως εκπρόσωπος της κομματικής επιτροπής του νομού Σερρών, που την περίοδο αυτή αποτελούνταν από δυο άτομα, από τον ίδιο και από τον Μπαρμπαλέξη, μας δίνει οδηγίες για την συγκρότηση και ανάπτυξη των εαμικών οργανώσεων στην περιοχή μας, καθώς και για την ανάπτυξη του ένοπλου αγώνα, του αντάρτικου στα βουνά της περιοχής.

Οι τρεις συμφωνούμε για τις πρώτες ενέργειες στις οποίες θα πρέπει να προβούμε για την ανάπτυξη ένοπλων τμημάτων του ΕΛΑΣ. Το πρώτο πράγμα που πρέπει να γίνει είναι η ανίχνευση της περιοχής στο βουνό Μπόζνταγ (Φαλακρό) ενός κατάλληλου μέρους για την εγκατάσταση του πρώτου ένοπλου τμήματος ή της πρώτης ένοπλης αντάρτικης ομάδας. Δηλαδή ενός  κατάλληλου μέρους για αντάρτικο λημέρι. Το μέρος αυτό θα πρέπει να είναι μακριά από κεντρικά, γνωστά μονοπάτια, να είναι δασώδες και μακριά από γνωστή σε πολλούς νεροπηγή. Και το σημαντικότερο, πρέπει να βρεθούν οι πρώτοι μαχητές που θα πλαισιώσουν τις πρώτες ανταρτικές ομάδες, καθώς επίσης όπλα και πυρομαχικά. Ενώ παράλληλα θα πρέπει να εξασφαλιστεί η τροφοδοσία των αντάρτικων ομάδων και οι άλλες βασικές ανάγκες για την επιβίωση τους, αλλά και για την ανάπτυξη ένοπλης δράσης. Βρισκόμαστε μπροστά σε πρωτόγνωρα για μας καθήκοντα, τα οποία βέβαια αναλαμβάνουμε να τα εκπληρώσουμε με συνέπεια και χωρίς αναστολές. Συγχρόνως ο Μέρκατας μας έδωσε το φυλλάδιο με το κείμενο του Δημήτρη Γληνού «Τι είναι και τι θέλει το ΕΑΜ;».

Στη δεύτερη συνάντησή μας που έγινε μετά από λίγες μέρες ο Μέρκατας μας μίλησε για την ανάγκη αποτροπής των προσπαθειών που γίνονται από τους αντιπάλους του ΕΑΜ για την ανάπτυξη και στην περιοχή μας ένοπλων τμημάτων που αντιστρατεύονται τον ΕΛΑΣ. Κατονόμασε δυο από αυτές. Τον ΠΑΟ (Πανελλήνια Απελευθερωτική Οργάνωση) με αρχηγό τον Χρυσοχόου, που δρα σε περιοχές της Ανατολικής Μακεδονίας, κυρίως στην περιοχή πέρα από τον Στρυμώνα και τον ΕΔΕΣ (Ενωση Δημοκρατικών Ελλήνων Στρατιωτών), με επικεφαλής τον στρατηγό Ναπολέωντα Ζέρβα που δρα κυρίως στην περιοχή της Ηπείρου.

Λίγες μέρες αργότερα, τηρώντας την απόφαση των τριών μας, οι δυο μας, εγώ με το Νίκο Μαμιάκα ανεβήκαμε στο βουνό Μποζ- Νταγ για την ανεύρεση κατάλληλου μέρους για αντάρτικο λημέρι. Γυρίσαμε σχεδόν όλη τη νότια πλευρά του βουνού. Τελικά βρήκαμε ότι κατάλληλο μέρος για αντάρτικο λημέρι με τις προδιαγραφές που μας είπε ο Μέρκατας ήταν η βαθιά χαράδρα του Μάρνο Βόντα, κάτω από τα βράχια που άφηναν να σχηματίζεται μια σπηλιά. Το μέρος αυτό αργότερα χρησιμοποιήθηκε ως λημέρι των ομάδων Πολιτικών Επιτρόπων του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (Δ.Σ.Ε.).

Γι αυτή την κρίσιμη αποστολή φύγαμε από το χωριό τα βαθιά χαράματατης άλλης μέρας  με σκοπό να επιστρέψουμε αργά τη νύχτα στη βάση μας, αφού θα είχαμε εκτελέσει  με επιτυχία την αποστολή. Βρισκόμασταν και οι δυο σε μια κατάσταση ψυχικής ανάτασης και μεγάλης φυσικής έντασης, Βαδίζαμε γρήγορα, αλλά με λίγες προφυλάξεις για τους κινδύνους που μας επιφύλασσαν οι απότομες πλαγιές και οι γκρεμοί του βουνού! Έτσι μόνον εξηγείται το γεγονός ότι ενώ γνωρίζαμε καλά την περιοχή και τη συμπεριφορά του βουνού κατά την αποστολή μας αυτή συνέβηκε κάτι που παραλίγο να στοίχιζε τη ζωή μου. Θέλοντας να κερδίσουμε χρόνο παρακάμψαμε τα ανατολικά μεγάλα βράχια του Φαρδύλακα,  αποφεύγοντας τον αναγκαστικό μεγάλο γύρω για να πλησιάσουμε το μέρος που θέλαμε. Η ενέργεια αυτή ήταν ριψοκίνδυνη. Δεν υπολογίσαμε ότι οι πέτρες από τα χιόνια  και την παγωνιά ήταν λασκαρισμένες. Έτσι, ενώ ανεβαίναμε ομαλά, ξαφνικά εγώ έμεινα μετέωρος στον γκρεμό. Η πέτρα που είχα πιαστεί για να ανεβώ ψηλότερα ξελάσκαρε με τον κίνδυνο ανά πάσα στιγμή να ξεκολλήσει και να με παρασύρει στο βάραθρο. Έμεινα εκεί πιασμένος από αυτή την πέτρα για κάμποση ώρα, χωρίς να μπορώ να κάνω τίποτα, ώσπου ο Νίκος με πολύ προσοχή μπόρεσε να με πλησιάσει και να με βοηθήσει να γλυτώσω από το θανάσιμο κίνδυνο. Ήταν δύσκολο γι’ αυτόν να με πλησιάσει γιατί όλες οι πέτρες ήταν επικίνδυνες. Κατά την επιστροφή στη βάση μας, στο χωρίο, καταστρώσαμε ένα σχέδιο για τη σειρά των ενεργειών με αναφορά και σε ανθρώπους, χωριανούς που που θα πλαισίωναν το πρώτο αντάρτικο τμήμα της περιοχής]