Τρίτη 23 Ιουλίου 2013

ΚΡΙΣΙΜΗ ΩΡΑ ΤΟΥ ΥΠΑΡΚΤΟΥ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΥ. Επισημάνσεις και αναλύσεις

Εκδόσεις Γνώσεις

Στο προλογικό σημείωμα του βιβλίου παρουσιάζοντάς το γράφω τα εξής: "Οι απόψεις που εκφράζονται στον τόμο αυτό είναι αποτέλεσμα συστηματικής παρακολούθησης των εξελίξεων στον υπαρκτό σοσιαλισμό. Πρόκειται για μια διαδικασία που άρχισε με τη συγγραφή και υποστήριξη της διδακτορικής μου διατριβής (1971), με αντικείμενο την κριτική εξέταση της πορείας εξέλιξης του σοσιαλισμού στη Σοβιετική Ένωση στη δεκαετία 1920-1930, καθώς και στις άλλες χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού γενικότερα, μετά το 20-ο συνέδριο του ΚΚΣΕ, με πλαίσιο αναφοράς το μαρξιστικό ουμανισμό.
Στα κείμενα που συμπεριέλαβα σ' αυτή την έκδοση, προέχει, μαζί με την ανάλυση, και το συμπερασματικό στοιχείο για ό,τι έχει συμβεί μέχρι τώρα, ο προβληματισμός για τις εξελίξεις που διαδραματίζονται σήμερα στο χώρο του υπαρκτού σοσιαλισμού, με τις πιθανές προεκτάσεις τους στο μέλλον. Το βιβλίο αυτό θα μπορούσε να εκληφθεί και ως προτροπή και ερευνητική πρόταση για μια βαθύτερη εξέταση των ιστορικών και καθεστωτικών καταβολών των δυσκολιών που εμφανίζονται στην προσπάθεια δημιουργίας ενός αυθεντικού σοσιαλισμού και ανταπόκρισής του στις νέες συνθήκες και απαιτήσεις της εποχής μας. Στο βιβλίο, η κριτική του σταλινισμού εμφανίζεται ως αναγκαίος όρος για οποιαδήποτε ερευνητική προσέγγιση του θέματος. Η βασική κατεύθυνση της προσέγγισης είναι φιλοσοφική - κοινωνιολογική".
Στην έκδοση αυτή περιέλαβα τα εξής κείμενα: Περεστρόικα. - πιθανές εξελίξεις.
Αλλοτρίωση στις καπιταλιστικές και στις σοσιαλιστικές κοινωνίες. Η σχέση ατόμου και κοινωνίας στο σοσιαλισμό - ιστορική εμπειρία. Με ποιους θα κάνει την περεστρόικα ο Γκορμπατσόφ; Στο βιβλίο συμπεριέλαβε και ένα κείμενο από μια συζήτηση με Ούγγρους κοινωνικούς επιστήμονες, ψυχολόγους και άλλους, καθώς και κομματικούς διανοούμενους για την ψυχολογική κατάσταση της ουγγρικής κοινωνίας (σε δική μου μετάφραση), καθώς και ένα κείμενό μου για το εύρος του πλουραλισμού στην Ουγγαρία.
Γι αυτό το βιβλίο ο Κώστας Σταματίου έγραyε μεταξύ άλλων στα Νέα (26.8.1989):"Ένα τρομερά ερεθιστικό και εξαιρετικά επίκαιρο πλέγμα κειμένων: τέσσερα μικρά πυκνά, στοχαστικά δοκίμια του συγγραφέα για την περεστρόικα, μια συζήτηση στρογγυλής τραπέζης για την ψυχολογική κατάσταση των Ούγγρων , και μια απαρίθμηση των "πλουραλιστικών" οργανώσεων στο σημερινή εν εξελίξει Ουγγαρία "... και προσθέτει παρακάτω: "Προσωπικά, με συνάρπασαν οι αναλύσεις του στο διαλεκτικότατη πρώτο κείμενο "Πιθανές εξελίξεις". Είναι - μας λεει - αναμφισβήτητη η κρίση μοντέλου τόσο της σοσιαλιστικής κοινωνίας όσο και της ανάπτυξης των χωρών του υπαρκτού σοσιαλισμού. Σ' όλες ανεξαιρέτως υπάρχει, φανερή η υποβόσκουσα, κρίση εμπιστοσύνης στα κομμουνιστικά κόμματα. Τα τελευταία, όπου αντιστέκονται, έχουν περάσει στην άμυνα και, με διάφορους τρόπους, πασχίζουν να διατηρήσουν - όλο και πιο δύσκολα - έναν ηγεμονικό ρόλο ή μια πρωτοβουλία κινήσεων: Εκτός από τους τελείως "τυφλούς" για κανένα πια στη Δύση ο όποιος υπαρκτός σοσιαλισμός δεν είναι πρότυπο σοσιαλιστικής κοινωνίας. Αυτό ισχύει ακόμη και για μαρξιστές"... "Ο χώρος δεν με παίρνει ν' ακολουθήσω άλλο τον κ. Βακαλιό στις αναλύσεις του για το ρόλο της τεχνολογίας και της (τεχνοκρατικά αξιοποιημένης) επιστήμης στις εξελίξεις, για την αστική ιδεολογική χειραγώγηση, για τη "θεωρία της σύγκλισης" των δυο συστημάτων (καπιταλισμού-σοσιαλισμού), για το σουηδικό παράδειγμα, κ.α. Αφήνω στον αναγνώστη ν' ανακαλύyει τις επισημάνσεις και αναλύσεις του συγγραφέα που ασφαλώς θα βάλουν σε κίνηση το μυαλό του.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου